το χρονικό του πολυτεχνείου

21 Απριλίου 1967. Ο στρατός κάνει πραξικόπημα και γίνεται δικτατορία.

Τετάρτη, 14 Νοεμβρίου 1973. Από το πρωί γίνονται συνελεύσεις φοιτητών οι οποίοι ζητούν διενέργεια φοιτητικών εκλογών. Στο Πολυτεχνείο αποφασίζεται η αποχή από τα μαθήματα, ενώ την ίδια στιγμή καταφθάνουν στο χώρο φοιτητές απ’ όλες τις σχολές αλλά και πολίτες. Η οδός Πατησίων κλείνει από 2000 συγκεντρωμένους, ενώ ακούγονται τα πρώτα συνθήματα: «Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία» , «Λαέ πεινάς, γιατί      τους προσκυνάς». Η αστυνομία δημιουργεί κλοιό γύρω από το Πολυτεχνείο και ζητά άδεια από τη Σύγκλητο του ιδρύματος για επέμβαση στο χώρο. Η απάντηση της Συγκλήτου είναι αρνητική.  Οι φοιτητές καταφέρνουν να λειτουργήσουν το ραδιοφωνικό τους σταθμό, ο οποίος έχει αρχικά εμβέλεια μόνο 300 μέτρα. Μέχρι το βράδυ οι φοιτητές οργανώνονται με το σχηματισμό μιας επιτροπής  Αγώνα.

Πέμπτη, 15 Νοεμβρίου. Εκδίδεται  η «Εφημερίδα του ελεύθερου Πολυτεχνείου» την ώρα που η αστυνομία ξαναφτιάχνει κλοιό απωθώντας και δέρνοντας. Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου αναβαθμίζεται σε 250 βατ με εμβέλεια ολόκληρη την περιοχή της πρωτεύουσας. Η συμπαράσταση του κόσμου είναι συγκινητική. Από το μεσημέρι συγκεντρώνονται τρόφιμα και χρήματα, ενώ στο Πολυτεχνείο έρχονται και οι εκπρόσωποι των μαθητών. Η αστυνομία αποχωρεί και πάλι στις 4 το απόγευμα και έτσι ο χώρος γίνεται προσβάσιμος, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν έξω από το Πολυτεχνείο μέχρι στις 9.30 το βράδυ 20.000 άνθρωποι.

Παρασκευή, 16 Νοεμβρίου. Τεθωρακισμένα κάνουν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αθήνας ρίχνοντας δακρυγόνα. Έχει ξεκινήσει άγριο κυνηγητό σε δρόμους και παρόδους της πρωτεύουσας ανάμεσα στην Αστυνομία και τους διαδηλωτές.

Ελεύθεροι σκοπευτές χτυπούν το πλήθος. Οι πρώτοι νεκροί …Στο Πολυτεχνείο έχουν συγκεντρωθεί πλέον 100.000 άνθρωποι και δημιουργούνται οδοφράγματα. Οι τραυματίες διακομίζονται μέσα στο Πολυτεχνείο, ενώ ο ραδιοφωνικός σταθμός κάνει εκκλήσεις για φάρμακα και δίνει οδηγίες για την αντιμετώπιση των δακρυγόνων.

Τα μεσάνυχτα αποκλείεται το οικοδομικό τετράγωνο του Πολυτεχνείου από την Αστυνομία και τα τανκ παρατάσσονται στις 1.45 ξημερώματα Σαββάτου, στις 17 Νοέμβρη του 1973.

Οι πολιορκημένοι ανεβασμένοι στα κάγκελα χειροκροτούν τους στρατιώτες. Στις 2.30 αρχίζουν διαπραγματεύσεις.  Μέλη της Συντονιστικής επιτροπής των Φοιτητών δηλώνουν πως δέχονται να εκκενώσουν το Πολυτεχνείο, υπό τις εγγυήσεις των καθηγητών τους, του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και του Τύπου. Οι όροι τους όμως απορρίπτονται. Το άρμα μάχης γκρεμίζει την πόρτα και μπαίνει στο Πολυτεχνείο ακολουθούμενο από άνδρες των δυνάμεων καταδρομών. Επικρατεί κυριολεκτικά πανικός από την άτακτη φυγή των σπουδαστών. Καθώς αποχωρούν κακοποιούνται βάναυσα από την Αστυνομία, ενώ στον αντίποδα αυτής της ωμής βίας, πολλοί από τους στρατιώτες προσπαθούν να βοηθήσουν τους ανυπεράσπιστους σπουδαστές. Πολλές οι εκατοντάδες των τραυματιών στα νοσοκομεία. Εκατοντάδες επίσης οι φοιτητές, οι οποίοι συλλαμβάνονται.. Η εξέγερση συνεχίζεται μέχρι την Κυριακή. Στη διάρκεια του διημέρου αυτού πέφτουν πολλά θύματα.

    Ο ακριβής αριθμός των νεκρών της εξέγερσης μας είναι άγνωστος . Το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών αναφέρει 23 νεκρούς και 1028 τραυματίες. Σύμφωνα με κυβερνητική ανακοίνωση της 20^ης Νοεμβρίου οι συλληφθέντες ανέρχονταν σε 866.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ

Τόνια Μοροπούλου : αντιπρύτανη Εθνικού  Μετσόβιου  Πολυτεχνείου .

Φοιτήτρια εκείνη την εποχή και εκφωνήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού στο πολυτεχνείο.

Μυρσίνη Μακροπούλου  :  αναπληρώτρια καθηγήτρια στον τομέα φυσικής του Εθνικού  Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Φοιτήτρια εκείνη την εποχή. Συμμετείχε στην κατάληψη του πολυτεχνείου.

Μίκα  Μπουφίδη : Φοιτήτρια Οικονομικού εκείνη την εποχή. Συμμετείχε στην κατάληψη του πολυτεχνείου. (ηχητικό)

Τόνια Μοροπούλου

1.Πως ξεκίνησε το πολυτεχνείο και τι επιδιώκατε;

2.Πως αποφασίσατε να πάρετε μέρος στον σταθμό; Και  πόσο σημαντικός ήταν;

3.Τι σας συνέβη όταν μπήκαν τα τανκς;

4.Κρυβοσασταν κάπου εκείνο τον καιρό;

5.Τι σημαίνει το πολυτεχνείο σήμερα για σας;

Το πολυτεχνείο ξεκίνησε την τέταρτη 14 Νοεμβρίου του 1973 όταν οι φοιτητές αποφάσισαν να κατεβούμε σε αγώνα μέχρι να πέσει η χούντα και να γίνουν δημοκρατικές εκλογές και στους συλλόγους και στα πανεπιστήμια και στην κοινωνία .Έτσι  ξεκίνησε η  ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΟΥ και όσοι ήμασταν φοιτητές μαζευτήκαμε και φτιάξαμε τις συντονιστικές  επιτροπές του πολυτεχνείου που   οργάνωσαν όλον τον αγώνα. Τον πομπό σκεφτήκαμε να τον φτιάξουμε  γιατί θυμόμασταν ότι στο εργαστήριο της φυσικής  υπήρχαν οι δυνατότητες να φτιάξουμε έναν πομπό ισχυρό που να ακούγεται σε όλη την Αθήνα θέλοντας να καλέσουμε τον κόσμο μιας και τα ραδιόφωνα δεν μετάδιδαν τα μηνύματα μας αφού ήταν λογοκριμένα και απόλυτος ελεγχόμενα και μάλιστα ακόμα και δημοκρατικές εφημερίδες την πρώτη μέρα  έχανε μια συγκεχυμένη στάση για τον αγώνα μας και γράφαμε πράγματα που δεν βοηθούσαν τον κόσμο να έρθει στο πολυτεχνείο  για αυτό τον λόγο στήσαμε τον πομπό. Όταν στήσαμε τον πομπό εκείνο το βράδυ της τετάρτης 14 Νοεμβρίου  σταθήκαμε μπροστά στον πομπό μην ξέροντας τι να εξαγγείλουμε αλλά ξέροντας τι μήνυμα θέλουμε να στείλουμε Είπαμε  « Σας  μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών των  ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΟ ……..ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΟ». Και καλέσαμε των κόσμο να κατεβεί στο πολυτεχνείο. Βεβαίως την άλλη μέρα το βράδυ την πέμπτη 15 Νοεμβρίου ο πομπός είχε πια αποκαταστήσει την επικοινωνία με τον κόσμο επίσης είχαμε  φτιάξει έναν μεγαλύτερο πομπό και   έστελνε γραπτά μηνύματα στα καλάθια με τα τρόφιμα  μας έλεγε να αρχίσετε να λέτε πράγματα που να μας εκφράζουν όλους και από  «ΛΑΕ ΛΑΕ Η ΤΩΡΑ Η ΠΟΤΕ ΑΠΟΨΕ ΠΕΘΑΙΝΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ,ΚΑΤΩ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ,ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ,ΚΑΤΩ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ,ΕΞΩ Ο   ΙΜΠΕΡΕΑΛΙΣΜΟΣ» βγήκε η φωνή του πολυτεχνείου αυτή που κατέβασε τον κόσμο στους δρόμους, αυτή που μας εξέφρασε όλους το «ΨΩΜΙ ΠΑΙΔΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ,ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙΑ,ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΚΟΠΗ. Το  βράδυ της Παρασκευής το δικτατορικό καθεστώς είχε χάσει τον έλεγχο και κατέβηκαν τα τανκς εμείς από το πολυτεχνείο  αποφασίσαμε να μείνουμε μέσα ,αποφασίσαμε να μην παραδοθούμε .Στο μήνυμα για τον πρώτο νεκρό απαντήσαμε καλώντας από τον πομπό «ΕΛΛΗΝΙΚΕ ΛΑΕ ΜΑΣ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΕΙΣΕ Η ΑΣΠΙΔΑ ΜΑΣ ΕΛΑ ΔΙΠΛΑ ΜΑΣ» και ο Ελληνικός λαός κατέβηκε ,οι άνθρωποι που ήταν στις πολυθρόνες τους κατέβηκαν στον δρόμο και η Αθήνα γέμισε  οδοφράγματα που αντιμετώπισαν τα τανκς.Οταν το τανκς μπήκε στο πολυτεχνείο  στις  τρεις και τέταρτο την Παρασκευή 16 προς 17 Νοεμβρίου εμείς στον πομπό είπαμε τον εθνικό ύμνο και βγήκαμε με τους νεκρούς μας μπροστά  και αφήσαμε το πολυτεχνείο με το κεφάλι ψηλά και δεν παραδοθήκαμε. Από τότε μέχρι σήμερα τα μηνύματα του πολυτεχνείου είναι πάντα επίκαιρα γιατί παρά το γεγονός ότι ήρθε η δημοκρατία και κάναμε παρά πολλά βήματα στον τόπο μας σήμερα 38 χρόνια μετά αποδεικνύεται ότι μπροστά στην πίεση των αγορών και τις επιταγές που δημιουργεί  η τρόικα και το Ελληνικό πολίτικο σύστημα αφήνει ελάχιστα περιθώρια εθνικής  πολίτικης είναι υποχρεωμένο να εκφράσει  τις επιταγές οι οποίες δεν αφήνουν περιθώρια  πια ούτε για δημοκρατία ,ούτε για λαϊκή κυριαρχία ούτε για κοινωνική προκοπή. Ο κόσμος εξαθλιώνει το πανεπιστήμιο η μεταρρύθμιση  που έχει ψηφιστεί αντί να χρησιμοποίει το πανεπιστήμιο για να αποτελέσει ένα πόλο καινοτομίας που θα στηρίξει ένα νέο μοντέλο  ανάπτυξης ισοπεδώνει τα συλλογικά και ακαδημαϊκά του όργανα, τις δημοκρατικά εκλεγμένες διοικήσεις του  το συκοφαντεί και το απαξιώνει άρα είναι τελικά επίκαιρο το μήνυμα του πολυτεχνείου το φρόνιμα της ελευθερίας το πολίτικο μήνυμα του λαού που παίρνει την ζωή στα χέρια του. Είναι σήμερα ένα κάλεσμα  για να δρομολογήσουμε  ξανά τις εξελίξεις στον τόπο μας. Το βράδυ του πολυτεχνείου  μας έκρυψαν οι άνθρωποι που δεν τους ξέραμε στα σπίτια τους και μείναμε εκεί για πολύ καιρό  μετά όταν μας κυνηγούσε η ασφάλεια και εγώ κατέληξα στο σπίτι της Λουίζας Τόμαν και του Κωνσταντίνου Καζολέα όπου η  Λουίζα ήταν δασκάλα μου στο σχολειό και ο Κωνσταντίνος  ήταν αδελφικός φίλος με τον πατερά μου. Εκεί έμεινα πολύ καιρό  ώσπου με ανακάλυψαν και φεύγοντας από εκεί με συνέλαβαν στο σπίτι του θειου μου που είχα πάει για να ζητήσω βοήθεια. Από εκεί και περά από τα βασανιστήρια στην ασφάλεια και στο ΕΑΤ ΕΣΑ ήρθε  η εποχή της μεταπολίτευσης και βγήκαμε ξανά στους δρόμους να φωνάξουμε « ΨΩΜΙ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

 Μυρσίνη Μακροπούλου

1. Πως  ξεκίνησε το Πολυτεχνείο και τι ζητάγατε  ;

Το  πολυτεχνείο ξεκίνησε λίγο αυθόρμητα, την τετάρτη σαν συνέχεια μιας συνέλευσης των φοιτητών  του πολυτεχνείου που ζητούσαν κάποια στοιχειώδη δικαιώματα που είχε πάρει η Χούντα από τους φοιτητές .Σιγά σιγά το μάθαμε ( εγώ δεν ήμουν φοιτήτρια του πολυτεχνείου )και εμείς  οι φοιτητές από τις άλλες σχολές και αρχίσαμε να ερχόμαστε από παντού από την Αθήνα και όχι μόνο .

2. Η αντίδραση κατά της Χούντας πως εξελίχτηκε μέσα στο Πολυτεχνείο ;

Κλιμακώθηκε με συνθήματα. Υπήρχαν  βέβαια επιτροπές γιατί ο φόβος μας ήταν  να μην μπουν πολύ προχωρημένα συνθήματα  που μπορεί να θεωρούνταν και προκλητικά φτάσαμε στο τέλος να λέμε να φύγει η Χούντα και όχι μόνο.

3. Εσείς που ήσασταν το βράδυ που μπήκαν τα τανκς ;

Εκείνη την ημέρα έτυχε να βγω εγώ με κάποιους άλλους για να πάμε να πάρουμε λυχνίες για τον σταθμό μιας που ήμασταν φυσικοί. Όταν γυρίσαμε το πολυτεχνεία είχε ειδή αποκλειστεί και δεν μπορούσαμε να μπούμε για αυτό το λόγο προσπαθήσαμε να μείνουμεστηνΣτουρνάρη όμως άρχισαν να μας ρίχνουν δακρυγόνα ίσως και πλαστικές σφαίρες και ευτυχώς μας άνοιξε ο κάλος κόσμος και κρυφτήκαμε. Έτσι δεν ήμουν την ώρα που μπήκαν τα τανκς μάσα στο πολυτεχνείο. Αυτό που μου έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν ότι έσπασε ο φόβος του κόσμου που μας βοηθούσε και έτσι δημιουργήθηκε μια ατμόσφαιρα αλληλεγγύης.